kok kömürü üretimi ne demek?

Kök Kömürü Üretimi

Kök kömürü, **taş kömürü**nün yüksek sıcaklıklarda, oksijensiz ortamda ısıtılması (piroliz) ile elde edilen, karbonca zengin, sert ve gözenekli bir malzemedir. Bu işlem, koklaştırma olarak adlandırılır. Kök kömürü, özellikle demir-çelik endüstrisinde **yüksek fırın**larda demir cevherinin indirgenmesinde temel redükleyici ajan olarak kullanılır.

Kök Kömürü Üretim Süreci:

1. Kömür Hazırlığı: Koklaşabilir taş kömürü, genellikle farklı kalitelerdeki kömürlerin karıştırılmasıyla (harmanlama) hazırlanır. Bu, istenen kok kalitesini elde etmek için önemlidir.
2. Kok Fırınlarına Yükleme: Hazırlanan kömür karışımı, özel olarak tasarlanmış **kok fırınları**na yüklenir. Bu fırınlar, genellikle yatay veya dikey tipte olabilirler.
3. Koklaştırma: Fırınlar, oksijensiz bir ortamda 1000-1100°C'ye kadar ısıtılır. Bu sıcaklıkta, kömürdeki uçucu maddeler (gazlar, su buharı, katran vb.) uzaklaşır ve geriye karbonca zengin, sert bir kok kalıntısı kalır. Bu işlem yaklaşık 15-20 saat sürebilir.
4. Söndürme: Koklaştırma işlemi tamamlandıktan sonra, yüksek sıcaklıktaki kok, su veya inert gazlar kullanılarak hızla soğutulur (söndürülür). Bu, **kok**un yanmasını ve kalitesinin düşmesini engeller.
5. Eleme ve Boyutlandırma: Söndürme işleminden sonra kok, istenilen boyutlara göre elenir ve sınıflandırılır.

Kök Kömürünün Özellikleri ve Kullanım Alanları:

• Yüksek karbon içeriği
• Düşük kül ve kükürt içeriği (ideal olarak)
• Yüksek mekanik dayanım
• Yüksek gözeneklilik
• Demir-çelik üretiminde redükleyici ajan
• Metalurjik uygulamalar (döküm vb.)
• Kimya endüstrisi (karbon elektrot üretimi vb.)

Çevresel Etkiler:

Koklaştırma işlemi, çevreye zararlı gazların (kükürt dioksit, azot oksitler, benzen vb.) ve partikül maddelerin salınımına neden olabilir. Bu nedenle, modern kok tesislerinde emisyonları kontrol altına almak için çeşitli çevre koruma teknolojileri kullanılır.